รูปแบบผู้นำที่พึงประสงค์ตามหลักพุทธธรรม สำหรับผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดขอนแก่น

พระครูธรรมาภิสมัย ผาสุโก ใบบุญ

พระครูธรรมาภิสมัย ผาสุโก ใบบุญ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตอีสาน

Abstract

บทคัดย่อ

รูปแบบผู้นำที่พึงประสงค์ตามหลักพุทธธรรม สำหรับผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยแบบเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ (Mixed Method Research) มีวัตถุประสงค์ดังนี้ (1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาเกี่ยวกับรูปแบบผู้นำที่พึงประสงค์ตามหลักพุทธธรรม สำหรับผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดขอนแก่น (2) เพื่อกำหนดรูปแบบผู้นำที่พึงประสงค์ในการบริหารตามหลักพุทธธรรม สำหรับผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดขอนแก่น จากกลุ่มตัวอย่างโดยวิธีการสุ่มแบบแบบง่าย ประกอบด้วย ผู้บริหารโรงเรียน คณะกรรมการสถานศึกษา ครูผู้สอนทั้งพระภิกษุ และฆราวาส จากโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ในจังหวัดขอนแก่น 25 แห่ง รวมทั้งสิ้น 365 รูป/คน และกลุ่มเป้าหมาย โดยวิธีเลือกแบบเจาะจง ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษา ผู้ช่วยผู้อำนวยการฝ่ายต่าง ๆ และครูผู้สอน รวมทั้งสิ้น 9 รูป วิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสอบ โดยค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D) และวิเคราะห์ข้อมูลจากแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างควบคู่กับการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและการสนทนากลุ่ม

ผลการวิจัยเป็นพบว่า รูปแบบผู้นำที่พึงประสงค์ตามหลักพุทธธรรม สำหรับผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา จังหวัดขอนแก่น โดยรวมมีการปฏิบัติอยู่ในระดับมาก และรูปแบบผู้นำที่พึงประสงค์ตามหลักพุทธธรรม ประกอบด้วย (1) ผู้นำแบบรูปนัย (2) ผู้นำวิชาการมุ่งงานพัฒนาวิชาการ (3) ผู้นำด้านกัลยาณมิตรธรรม (4) ผู้นำที่ตระหนักในหลักธรรมาธิปไตย (5) ผู้นำที่มุ่งความยุติธรรม

Abstract

Phakrudhammapissamai: Desirable Leadership Model According to Buddhist Principles for School Administrators in the General education Section of Phrapariyattidham Schools, Khon Kaen Province

The objectives of this research were as follows: (1) to study current conditions and problems related to the desirable leadership model according to Buddhist principles for school administrators in the general education section of Phrapariyattidham Schools, Khon Kaen province. (2) to define the desirable leadership model according to buddhist principles for school administrators in the general education section of PhrapariyattidhamSchools, Khon Kaen province. Mixed Method Research was applied; the samples were randomly assigned to, 365 persons totally, the school administrators, the basic education school board, and teachers of 25 the general education section of Phrapariyattidham Schools in Khon Kaen province. Purposive Sampling was used; there are 9 persons from the school administrators, the basic education school board, and teachers. The data were analyzed by means and standard deviation (S.D) and structured interviews with participant observation, and group discussion

The findings showed that the performance level of desirable leadership model according to Buddhist principles for school administrators in the general education section of Phrapariyattidham Schools, Khon Kaen province was at high extent in overall. Additionally, the desirable leadership model consists of being; (1) Implicit leaders, (2) Academic leaders, (3) Moral leaders, (4) Ethical leader, and (5) Equity leader.