ความสำคัญของการละเล่นมอญซ่อนผ้าในมิติเพลงไทยสำเนียงมอญ

THE IMPORTANCE OF MON SON PAH PLAYING IN DIMENSION OF THAI SONG ON MON

Abstract

           บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการละเล่นมอญซ่อนผ้าในจังหวัดสุพรรณบุรีและสร้างสรรค์เพลงไทยสำเนียงมอญและระบำประกอบการบรรเลง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยเลือกพื้นที่ในการทำวิจัย คือ 3 ชุมชน ในจังหวัดสุพรรณบุรี ที่มียังคงอนุรักษ์การละเล่นมอญซ่อนผ้า โดยการศึกษาเอกสารและภาคสนาม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสังเกตและแบบสัมภาษณ์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ สัมภาษณ์ผู้รู้จำนวน 3 คน ผู้ปฏิบัติจำนวน 10 คน บุคคลทั่วไปจำนวน 10 คน และนำเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์

            ผลการวิจัยพบว่า ทำนองเพลงที่ผู้เล่นใช้ประกอบคำร้อง มีเพียงตัวโน้ต 3 ตัว คือ เสียง ฟา (ฟ) เสียงซอล (ซ) และเสียง ลา (ล) โดยทำนองที่ผู้เล่นร้องนั้น เป็นทำนองร้องผสมผสานระหว่างการพูดแบบธรรมดากับการท่องบทอาขยาน จากการศึกษาการละเล่นดังกล่าว จึงได้เกิดแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์และระบำมอญซ่อนผ้าประกอบการบรรเลง ซึ่งแบ่งออกเป็น 3 ช่วง ดังนี้ ช่วงที่ 1 ทำนองเพลงมีลักษณะกระชับในอัตราจังหวะชั้นเดียวจากนั้นถอนแนวเพลงเข้าสู่อัตราจังหวะ 2 ชั้นจำนวน 3 ท่อนโดยใช้หน้าทับพิเศษ ส่วนระบำในช่วงที่ 1 อารมณ์ของเพลงและการแสดงจะเน้นถึงความสนุกสนานตามวิถีชาวบ้านช่วงที่ 2 ใช้สำนวนเพลงมอญบางนางเกรงในช่วงหมดทำนอง สองชั้นก่อนเข้าอัตราจังหวะชั้นเดียวโดยท่ารำเลียนแบบการละเล่นและสื่ออารมณ์ถึงความสุข รื่นเริงและความสนุกสนานของผู้แสดงที่กำลังจะเกิดขึ้นช่วงที่ 3 เป็นการบรรเลงในอัตราจังหวะชั้นเดียวจำนวน 5 ท่อนโดยทำนองของเพลงในแต่ละท่อนจะค่อยๆ เร่งอัตราจังหวะทำให้เกิดความกระชับสลับกันไปจนถึงทำนองท่อนสุดท้ายด้วยการลงแบบไม่ถอนทำนองหรือที่เรียกในภาษานักดนตรีไทยว่าการบรรเลงแบบ “ลงขาด”จากนั้นเป็นลูกจบเพลงด้วยลักษณะนิยมของเพลงมอญทั่วไป ลักษณะท่ารำสื่อถึงอารมณ์การผ่อนคลายโดยใช้การแปรแถวในรูปแบบต่างๆ รวมถึงใช้การอวัยวะทางร่างกายในส่วนต่างๆ เป็นตัวสื่ออารมณ์และกลวิธีการเรียงท่า การเชื่อมท่าเพื่อให้ได้สัดส่วนในระดับมาตรฐานของการท่ารำไปพร้อมๆ กับทำนองเพลงที่สร้างสรรค์