ตรีกายตามคติความเชื่อในพระพุทธศาสนามหายาน

Abstract

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอการวิเคราะห์เรื่องตรีกายตามคติความเชื่อในพระพุทธศาสนามหายาน โดยถ่ายทอดมุมมองในเชิงพรรณนาเอกสาร จากการศึกษาพบว่า  ตรีกาย เป็นการตีความจากเหล่าคณาจารย์ของมหายานที่พยายามให้พระพุทธเจ้ามีตัวตนดำรงชีพอยู่ทั้งนี้ ตรีกาย หมายถึง พระกายทั้งสามของพระพุทธเจ้า ประกอบด้วย ธรรมกาย คือ กายแท้จริงที่เป็นหลักธรรมอันแท้จริงไม่มีเบื้องต้น ท่ามกลาง ที่สุดนิรมาณกาย คือ กายเนื้อมีการเกิด แก่ เจ็บและตาย จนสามารถพัฒนาศักยภาพกลายเป็นพุทธะได้ และสัมโภคกาย คือ กายที่เป็นทิพย์ภาวะยังคงดำรงอยู่เพื่อโปรดช่วยเหลือแก่เหล่าสรรพสัตว์ทั้งหลาย ที่มีคติความเชื่อและสามารถเป็นกุสโลบายในการเผยแผ่พุทธศาสนาแก่คนทั่วโลกได้ ในทางตรงกันข้ามพระพุทธเจ้าถูกมองว่าเป็นเหมือนเทพเจ้าที่สามารถสวดมนต์ร้องขอได้เพราะเชื่อว่าพระพุทธองค์ประทับที่ดินแดนพุทธเกษตรหรือโลกธาตุที่ใดที่หนึ่ง และยังคงสดับเสียงสวดมนต์ของเหล่าพุทธศาสนิกชนอยู่ ดังนั้นผู้จะเข้าถึงต้องตั้งมั่นโพธิจิตตามหลักโพธิสัตวจริยา หากยกระดับจิตมีบารมีเต็มเปี่ยมแล้วสามารถเข้าถึงดินแดนพุทธเกษตรได้ ซึ่งปัจจุบันมีผู้นับถือมากแถบในประเทศจีน เกาหลี ธิเบต  ภูฐาน เป็นต้น

คำสำคัญ: คติความเชื่อ; ตรีกาย; พระพุทธศาสนามหายาน

Abstract

         This academic article aims to present an analysis of the Trikāya belief in Mahāyāna Buddhism by conveying documentarily descriptive perspectives. The study was found that Trikāya is an interpretation from the faculty of Mahāyāna masters, who try to keep the Lord Buddha alive. Trikāya refers to the three bodies of the Lord Buddha: Dhammakāya is the real body, which is the true teaching (Dharma) without the basics, middle and end. Niramāṇakāya is a physical body that is born, old, sick, and dies until being able to develop its potential to become a Buddha. Lastly, Sambhogakāya is a divine body that is in existence to help all beings. These three bodies are believed by only Mahāyāna practitioners and are applied to spread Buddhism around the world. On the other hand, the Buddha is seen as a deity, whom people can pray for what they want as they believe that the Buddha lives somewhere on the land or realm of Buddhism and is still listening to the prayers of all Buddhists. Therefore, those, who are able to reach the Buddha’s realm, must dedicate themselves to Bodhicitta according to Bodhisattva Chariya or practice. If they can have perfection of mind, they can reach the Buddha’s realm. At present, there are many believers of the Trikāya in China, Korea, Tibet and Bhutan etc.

Keywords: Belief; Trikāya; Mahāyāna Buddhism