การพัฒนาทักษะการบริหารโรงเรียนเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21
DEVELOPING SCHOOL MANAGEMENT SKILLSTO SUPPORT CHANGES IN THE 21ST CENTURY
Abstract
แนวทางการพัฒนาทักษะการบริหารโรงเรียนที่จำเป็นสำหรับผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในทุกมิติ ทั้งด้านเทคโนโลยีดิจิทัล ปัญญาประดิษฐ์ การวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ และการเปลี่ยนแปลงทางโครงสร้างประชากร ผู้บริหารสถานศึกษาต้องเผชิญกับความท้าทายหลายประการ ทั้งการเปลี่ยนแปลงนโยบายการศึกษา ข้อจำกัดด้านงบประมาณและทรัพยากร ความคาดหวังที่สูงขึ้นจากผู้ปกครองและสังคม และความต้องการในการพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับผู้เรียน จากการวิเคราะห์สภาพปัญหาและความท้าทายของการจัดการศึกษาในปัจจุบัน พบว่าผู้บริหารสถานศึกษาจำเป็นต้องมีทักษะหลักที่สำคัญ ได้แก่ 1) ทักษะการคิดเชิงกลยุทธ์และการสร้างวิสัยทัศน์ 2) ทักษะด้านเทคโนโลยีดิจิทัลและการจัดการข้อมูล 3) ทักษะการสร้างเครือข่ายและความร่วมมือ 4) ทักษะการบริหารการเปลี่ยนแปลง 5) ทักษะการบริหารทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ และ 6) ทักษะการพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนที่ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลง บทความนี้นำเสนอแนวทางการพัฒนาทักษะเหล่านี้ผ่านกลยุทธ์ที่สำคัญ ได้แก่ การพัฒนาหลักสูตรการเตรียมผู้บริหารสถานศึกษาให้สอดคล้องกับความต้องการในศตวรรษที่ 21 การสร้างชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา การพัฒนาผู้บริหารแบบมีระบบพี่เลี้ยงและการโค้ช การใช้เทคโนโลยีและแพลตฟอร์มดิจิทัลในการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษา และการส่งเสริมการวิจัยและการสร้างนวัตกรรมในการบริหารโรงเรียน ทั้งนี้ การพัฒนาทักษะการบริหารโรงเรียนในศตวรรษที่ 21 ไม่เพียงแต่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาความรู้และทักษะเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงกระบวนทัศน์และวัฒนธรรมการบริหารจัดการ จากการเป็นผู้ควบคุมและสั่งการ สู่การเป็นผู้อำนวยความสะดวก ผู้สร้างแรงบันดาลใจ และผู้นำการเปลี่ยนแปลงที่สามารถพัฒนาคุณภาพการศึกษาและเตรียมความพร้อมให้ผู้เรียนมีทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21
References
กมล สุดประเสริฐ. (2563). ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารสถานศึกษาในโรงเรียนมาตรฐานสากล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. 12(1). 16-29.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). นโยบายการกระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2564). โครงการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาแนวใหม่. กรุงเทพฯ : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2565). แพลตฟอร์มการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.
เกษม วัฒนชัย. (2561). การกระจายอำนาจการจัดการศึกษา: จากทฤษฎีสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
จันทรานี สงวนนาม. (2561). ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารสถานศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : บุ๊คพอยท์.
ชัยยศ อิ่มสุวรรณ์. (2560). การบริหารสถานศึกษาขนาดเล็ก: บทเรียนและทางเลือก. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. 14(27). 8-15.
ดิเรก พรสีมา. (2563). การจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21: แนวคิดและแนวทาง. กรุงเทพฯ : สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.
ถนอมพร เลาหจรัสแสง. (2564). สมรรถนะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาในประเทศไทย. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 5(1). 1-15.
ธีระ รุญเจริญ. (2558). การบริหารโรงเรียนในยุคปฏิรูปการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ข้าวฟ่าง.
ธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์. (2559). การศึกษาไทย 4.0 ในบริบทการจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ : กระทรวงศึกษาธิการ.
นงลักษณ์ เรือนทอง. (2563). การบริหารการเปลี่ยนแปลงในโรงเรียนที่มีประสิทธิผล: กรณีศึกษาโรงเรียนที่ประสบความสำเร็จในประเทศไทย. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร. 11(2). 45-57.
นงลักษณ์ วิรัชชัย และสุวิมล ว่องวานิช. (2562). การวิจัยและพัฒนาตัวบ่งชี้คุณภาพการบริหารการศึกษาสำหรับศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
นิคม ทาแดง. (2561). ภาวะผู้นำดิจิทัล: ทักษะจำเป็นสำหรับผู้บริหารการศึกษายุคใหม่. วารสาร ครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 46(2). 1-15.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2560). การผลิตและพัฒนาผู้บริหารการศึกษาในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. (2564). รูปแบบความร่วมมือในการจัดการศึกษาที่ประสบความสำเร็จในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.
รัตนา ดวงแก้ว. (2562). การบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รุ่ง แก้วแดง. (2559). ปฏิวัติการศึกษาไทย. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : มติชน.
เลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษายุคใหม่. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
วิจารณ์ พานิช. (2558). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
วิจารณ์ พานิช. (2562). การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน: แนวคิดและทางปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2556). การบริหารการศึกษา: หลักการ ทฤษฎี หน้าที่ ประเด็น และบทวิเคราะห์. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : ทิพยวิสุทธิ์.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2561). การวิจัยเชิงปฏิบัติการในองค์กรการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : อักษราพิพัฒน์.
ศุภลักษณ์ เศษธะพานิช. (2562). ผู้บริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล: บทบาทและทักษะที่จำเป็น. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. 9(1). 1-15.
สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา. (2563). รายงานการศึกษาสภาพและความต้องการในการพัฒนาสมรรถนะผู้บริหารสถานศึกษา. นครปฐม : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.
สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา. (2564). โครงการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาผ่านระบบพี่เลี้ยงและการโค้ช. นครปฐม : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). คู่มือการบริหารจัดการทรัพยากรทางการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2563). รายงานสถานการณ์การศึกษาไทยในเวทีโลก พ.ศ. 2563. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579 (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สุกัญญา แช่มช้อย. (2563). ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา: แนวคิดและการประยุกต์ใช้. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 22(3). 1-14.
สุเทพ พงศ์ศรีวัฒน์. (2557). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในยุคปฏิรูปการศึกษา. กรุงเทพฯ : อักษราพิพัฒน์.
สุพล วังสินธ์. (2563). นวัตกรรมการบริหารโรงเรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 16(1). 1-10.
สุวิมล ว่องวานิช และคณะ. (2563). การวิจัยและพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Dufour, R., Dufour, R., Eaker, R., Many, T. W., & Mattos, M. (2020). Learning by doing: A handbook for professional learning communities at work. 3rd ed. Bloomington : Solution Tree Press.
Fullan, M. (2020). Leading in a culture of change. 2nd ed. San Francisco : Jossey-Bass.
Fullan, M. (2021). The new meaning of educational change. 6th ed. New York : Teachers College Press.
Fullan, M., & Quinn, J. (2020). Coherence: The right drivers in action for schools, districts, and systems. 2nd ed. Thousand Oaks : Corwin Press.
Grissom, J. A., Egalite, A. J., & Lindsay, C. A. (2021). How principals affect students and schools: A systematic synthesis of two decades of research. New York : The Wallace Foundation.
Hanover Research. (2020). Best practices in resource allocation for school districts. Washington, DC : Hanover Research.
Hargreaves, A., & Fullan, M. (2019). Professional capital: Transforming teaching in every school. 2nd ed. New York : Teachers College Press.
Hargreaves, A., & Shirley, D. (2021). Well-being in schools: Three forces that will uplift your students in a volatile world. Alexandria : ASCD.
Harris, A., Jones, M., Ismail, N., & Nguyen, D. (2020). Leading school development in a crisis: School leaders' responses to the COVID-19 pandemic. International Studies in Educational Administration. 48(3).12-21.
Heifetz, R. A., & Linsky, M. (2021). Leadership on the line: Staying alive through the dangers of change. 2nd ed. Boston : Harvard Business Review Press.
Holloway, J. H., & Kuijpers, J. M. (2023). Leadership coaching for school leaders: Current practice and future possibilities. Educational Leadership. 80(4). 1-15.
Hord, S. M., & Sommers, W. A. (2022). Leading professional learning communities: Voices from research and practice. 3rd ed. Thousand Oaks : Corwin Press.
Kotter, J. P. (2022). Leading change. 2nd ed. Boston : Harvard Business Review Press.
Mandinach, E. B., & Gummer, E. S. (2023). Data literacy for educators: Making it count in teacher preparation and practice. 2nd ed. New York : Teachers College Press.
Marzano, R. J., Warrick, P., Rains, C. L., & DuFour, R. (2022). Leading a high reliability school. 2nd ed. Bloomington : Solution Tree Press.
NPBEA. (2023). Professional standards for educational leaders. Washington, DC : National Policy Board for Educational Administration.
Odden, A. R., & Picus, L. O. (2019). School finance: A policy perspective. 7th ed. New York : McGraw-Hill Education.
Sheninger, E. (2021). Digital leadership: Changing paradigms for changing times. 2nd ed. Thousand Oaks : Corwin Press.
Starratt, R. J. (2021). Ethical leadership in education: A framework for school leaders. 3rd ed. San Francisco : Jossey-Bass.
UNESCO. (2020). Education for sustainable development: A roadmap. Paris : UNESCO.
UNESCO. (2021). Global education monitoring report 2021: Inclusion and education: All means all. Paris : UNESCO.
Vangen, S., & Huxham, C. (2020). Managing to collaborate: The theory and practice of collaborative advantage. 2nd ed. London : Routledge.
Wagner, T., & Dintersmith, T. (2020). Most likely to succeed: Preparing our kids for the innovation era. 2nd ed. New York : Scribner.
World Economic Forum. (2020). The future of jobs report 2020. Geneva : World Economic Forum.
World Economic Forum. (2022). Schools of the future: Defining new models of education for the fourth industrial revolution. Geneva :World Economic Forum.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). นโยบายการกระจายอำนาจการบริหารและการจัดการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2564). โครงการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาแนวใหม่. กรุงเทพฯ : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2565). แพลตฟอร์มการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.
เกษม วัฒนชัย. (2561). การกระจายอำนาจการจัดการศึกษา: จากทฤษฎีสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
จันทรานี สงวนนาม. (2561). ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารสถานศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : บุ๊คพอยท์.
ชัยยศ อิ่มสุวรรณ์. (2560). การบริหารสถานศึกษาขนาดเล็ก: บทเรียนและทางเลือก. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. 14(27). 8-15.
ดิเรก พรสีมา. (2563). การจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21: แนวคิดและแนวทาง. กรุงเทพฯ : สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.
ถนอมพร เลาหจรัสแสง. (2564). สมรรถนะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาในประเทศไทย. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 5(1). 1-15.
ธีระ รุญเจริญ. (2558). การบริหารโรงเรียนในยุคปฏิรูปการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ข้าวฟ่าง.
ธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์. (2559). การศึกษาไทย 4.0 ในบริบทการจัดการศึกษาเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน. กรุงเทพฯ : กระทรวงศึกษาธิการ.
นงลักษณ์ เรือนทอง. (2563). การบริหารการเปลี่ยนแปลงในโรงเรียนที่มีประสิทธิผล: กรณีศึกษาโรงเรียนที่ประสบความสำเร็จในประเทศไทย. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร. 11(2). 45-57.
นงลักษณ์ วิรัชชัย และสุวิมล ว่องวานิช. (2562). การวิจัยและพัฒนาตัวบ่งชี้คุณภาพการบริหารการศึกษาสำหรับศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
นิคม ทาแดง. (2561). ภาวะผู้นำดิจิทัล: ทักษะจำเป็นสำหรับผู้บริหารการศึกษายุคใหม่. วารสาร ครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 46(2). 1-15.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2560). การผลิตและพัฒนาผู้บริหารการศึกษาในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. (2564). รูปแบบความร่วมมือในการจัดการศึกษาที่ประสบความสำเร็จในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.
รัตนา ดวงแก้ว. (2562). การบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รุ่ง แก้วแดง. (2559). ปฏิวัติการศึกษาไทย. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ : มติชน.
เลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). การพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษายุคใหม่. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
วิจารณ์ พานิช. (2558). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสดศรี-สฤษดิ์วงศ์.
วิจารณ์ พานิช. (2562). การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน: แนวคิดและทางปฏิบัติ. กรุงเทพฯ : สถาบันส่งเสริมการจัดการความรู้เพื่อสังคม.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2556). การบริหารการศึกษา: หลักการ ทฤษฎี หน้าที่ ประเด็น และบทวิเคราะห์. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : ทิพยวิสุทธิ์.
วิโรจน์ สารรัตนะ. (2561). การวิจัยเชิงปฏิบัติการในองค์กรการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : อักษราพิพัฒน์.
ศุภลักษณ์ เศษธะพานิช. (2562). ผู้บริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล: บทบาทและทักษะที่จำเป็น. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. 9(1). 1-15.
สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา. (2563). รายงานการศึกษาสภาพและความต้องการในการพัฒนาสมรรถนะผู้บริหารสถานศึกษา. นครปฐม : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.
สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา. (2564). โครงการพัฒนาผู้บริหารสถานศึกษาผ่านระบบพี่เลี้ยงและการโค้ช. นครปฐม : สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์ และบุคลากรทางการศึกษา.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). คู่มือการบริหารจัดการทรัพยากรทางการศึกษา. กรุงเทพฯ : สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2563). รายงานสถานการณ์การศึกษาไทยในเวทีโลก พ.ศ. 2563. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2564). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579 (ฉบับปรับปรุง). กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สุกัญญา แช่มช้อย. (2563). ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับผู้บริหารสถานศึกษา: แนวคิดและการประยุกต์ใช้. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 22(3). 1-14.
สุเทพ พงศ์ศรีวัฒน์. (2557). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในยุคปฏิรูปการศึกษา. กรุงเทพฯ : อักษราพิพัฒน์.
สุพล วังสินธ์. (2563). นวัตกรรมการบริหารโรงเรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 16(1). 1-10.
สุวิมล ว่องวานิช และคณะ. (2563). การวิจัยและพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Dufour, R., Dufour, R., Eaker, R., Many, T. W., & Mattos, M. (2020). Learning by doing: A handbook for professional learning communities at work. 3rd ed. Bloomington : Solution Tree Press.
Fullan, M. (2020). Leading in a culture of change. 2nd ed. San Francisco : Jossey-Bass.
Fullan, M. (2021). The new meaning of educational change. 6th ed. New York : Teachers College Press.
Fullan, M., & Quinn, J. (2020). Coherence: The right drivers in action for schools, districts, and systems. 2nd ed. Thousand Oaks : Corwin Press.
Grissom, J. A., Egalite, A. J., & Lindsay, C. A. (2021). How principals affect students and schools: A systematic synthesis of two decades of research. New York : The Wallace Foundation.
Hanover Research. (2020). Best practices in resource allocation for school districts. Washington, DC : Hanover Research.
Hargreaves, A., & Fullan, M. (2019). Professional capital: Transforming teaching in every school. 2nd ed. New York : Teachers College Press.
Hargreaves, A., & Shirley, D. (2021). Well-being in schools: Three forces that will uplift your students in a volatile world. Alexandria : ASCD.
Harris, A., Jones, M., Ismail, N., & Nguyen, D. (2020). Leading school development in a crisis: School leaders' responses to the COVID-19 pandemic. International Studies in Educational Administration. 48(3).12-21.
Heifetz, R. A., & Linsky, M. (2021). Leadership on the line: Staying alive through the dangers of change. 2nd ed. Boston : Harvard Business Review Press.
Holloway, J. H., & Kuijpers, J. M. (2023). Leadership coaching for school leaders: Current practice and future possibilities. Educational Leadership. 80(4). 1-15.
Hord, S. M., & Sommers, W. A. (2022). Leading professional learning communities: Voices from research and practice. 3rd ed. Thousand Oaks : Corwin Press.
Kotter, J. P. (2022). Leading change. 2nd ed. Boston : Harvard Business Review Press.
Mandinach, E. B., & Gummer, E. S. (2023). Data literacy for educators: Making it count in teacher preparation and practice. 2nd ed. New York : Teachers College Press.
Marzano, R. J., Warrick, P., Rains, C. L., & DuFour, R. (2022). Leading a high reliability school. 2nd ed. Bloomington : Solution Tree Press.
NPBEA. (2023). Professional standards for educational leaders. Washington, DC : National Policy Board for Educational Administration.
Odden, A. R., & Picus, L. O. (2019). School finance: A policy perspective. 7th ed. New York : McGraw-Hill Education.
Sheninger, E. (2021). Digital leadership: Changing paradigms for changing times. 2nd ed. Thousand Oaks : Corwin Press.
Starratt, R. J. (2021). Ethical leadership in education: A framework for school leaders. 3rd ed. San Francisco : Jossey-Bass.
UNESCO. (2020). Education for sustainable development: A roadmap. Paris : UNESCO.
UNESCO. (2021). Global education monitoring report 2021: Inclusion and education: All means all. Paris : UNESCO.
Vangen, S., & Huxham, C. (2020). Managing to collaborate: The theory and practice of collaborative advantage. 2nd ed. London : Routledge.
Wagner, T., & Dintersmith, T. (2020). Most likely to succeed: Preparing our kids for the innovation era. 2nd ed. New York : Scribner.
World Economic Forum. (2020). The future of jobs report 2020. Geneva : World Economic Forum.
World Economic Forum. (2022). Schools of the future: Defining new models of education for the fourth industrial revolution. Geneva :World Economic Forum.
Published
2025-06-24
How to Cite
แสงสว่าง, อภิชาติ; ., พระเมธีวัชราภรณ์.
การพัฒนาทักษะการบริหารโรงเรียนเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21.
วารสารรัฐศาสตร์สาส์น มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย(Online), [S.l.], v. 4, n. 1, p. 29-45, june 2025.
ISSN 2774-1001.
Available at: <http://ojs.mbu.ac.th/index.php/MBUPJ/article/view/2832>. Date accessed: 25 aug. 2025.
Section
Academic Article
