การปฏิบัติสมถกัมมัฏฐานในกายานุปัสสนา

PRACTICE OF SAMATHA MEDITATION OF KAYANUPASSANA

  • พระมหาสากล สุภรเมธี มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด
  • พระครูปลัด สุริยะ ชวนปญฺโญ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด

Abstract

การปฏิบัติสมถกรรมฐานในกายานุปัสสสนา เป็นการกำหนดให้สติสัมปชัญญะไปตามอาการของกายที่ทำให้เกิดเป็นอารมณ์เดียว เพื่อให้สติตั้งมั่นหรือการเพ่งเข้าไปในอิริยาบถ ธาตุ อาการทั้ง 32 ซึ่งเป็นวิธีฝึกจิตให้เป็นสมาธิอย่างแน่วแน่ในพระพุทธศาสนา ซึ่งการปฏิบัติสมถกัมมัฏฐานในกายานุปัสสนา โดยหลักใหญ่แล้วหมายถึง กาย คือ พิจารณาเห็นกายในกาย โดยมีสติสัมปชัญญะ เพื่อกำจัดอภิชฌาและโทมนัส เพื่อการดับทุกข์ เห็นแจ้งพระนิพาน อันเป็นไปความมุ่งหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นหลักการและวิธีการปฏิบัติเพื่อความดับทุกข์

References

พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ ป.ธ.9). (2531). หลักปฏิบัติสมถะวิปัสสนากรรมฐาน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมธีรราชมหามุนี (โชดก ญาณสิทฺธิ ป.ธ.9). (2549). คำถาม-คำตอบ เรื่องวิปัสสนากรรมฐาน. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 12. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระปลัดวิสุทธิ์ คุตฺตชโย. (2540). คู่มือการเรียนการสอนปริจเฉทที่ 8, 9 (ชั้นมัชฌิมอาภิธรรมมิกะโท). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ทิพยวิสุทธิ์.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 11. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จันทร์เพ็ญ.

พระราชวรมุนี (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2527). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์อมรินทร์การพิมพ์.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2500). พระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฎกํ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์. (2505). พุทธวิปัสสนา. พระนคร : รัชดารมณ์การพิมพ์.
Published
2024-11-15
How to Cite
สุภรเมธี, พระมหาสากล; ชวนปญฺโญ, พระครูปลัด สุริยะ. การปฏิบัติสมถกัมมัฏฐานในกายานุปัสสนา. วารสารรัฐศาสตร์สาส์น มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย(Online), [S.l.], v. 3, n. 2, p. 15-28, nov. 2024. ISSN 2774-1001. Available at: <http://ojs.mbu.ac.th/index.php/MBUPJ/article/view/2686>. Date accessed: 22 feb. 2025.